Co pracobiorca może odliczyć od podatku PIT
Dochód z pracy najemnej jest jednym z siedmiu rodzajów dochodu, który według ustawy o PIT (EStG) podlega w Niemczech opodatkowaniu. Pozostałe opodatkowane rodzaje dochodów to z rolnictwa i leśnictwa, samodzielnej działalności gospodarczej, kapitału (przede wszystkim odsetki), najmu i dzierżawy oraz inne dochody (przede wszystkim renty i zysk z prywatnej sprzedaży).
Koszty uzyskania dochodu
Pracobiorca może odliczyć koszty uzyskania dochodu (Werbungskosten). Są to przykładowo koszty codziennego dojazdu do pracy (bilety lub kilometrówka), koszty podwójnego gospodarstwa domowego (np. czynsz w miejscu pracy, dojazdy do rodziny), koszty aplikacji o pracę (np. dojazd na rozmowę kwalifikacyjną), koszty ubrania roboczego (też czyszczenia) i wyposażenia roboczego (np książki, narzędzia etc.), koszty pokoju roboczego w prywatnym mieszkaniu, składki do organizacji zawodowej (np. związków zawodowych), koszty sądowe i honorarium adwokata w procesach przed sądami pracy, ubezpieczenia zawodowe (ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, od kosztów ochrony prawnej w dziedzinie prawa pracy, od wypadków w pracy), koszty dokształcania i koszty wykształcenia w drugim zawodzie, koszty konta bankowego (na które jest przelewane wynagrodzenie) oraz internet (jeżeli pracobiorca pracuje też z domu). Jeżeli suma kosztów uzyskania dochodu jest niższa niż EUR 1.000, to prawodawca podwyższa je do tej kwoty (Werbungskostenpauschbetrag).
Dodatkowo pracobiorcy, którzy ukończyły 64 rok życia, dostają ulgi podatkowe do EUR 988 (Altersentlastungsbetrag) a pracobiorcy, którzy samotnie wychowują dzieci, w wysokości EUR 1.908 na pierwsze dziecko oraz EUR 240 na każde dalsze dziecko (Alleinerziehendenentlastungsbetrag). Kto ma straty z innych rodzajów dochodów lub innych lat podatkowych, może w niektórych przypadkach złożyć wniosek o odciągnięcie strat od dochodu (Verlustausgleich).
Szczególne wydatki
Każdy podatnik może uwzględnić szczególne wydatki (Sonderausgaben) jak przykładowo alimenty, renty, podatek kościelny, koszty opieki nad dziećmi (np. przedszkole, niania), koszty wykształcenia w pierwszym zawodzie (np. pierwszy kierunek studiów), czesne lub darowizny i składki. Jeżeli suma szczególnych wydatków jest niższa niż EUR 36, to prawodawca podwyższa je do tej kwoty (Sonderausgaben-Pauschale).
Wydatki na zabezpieczenie
Każdy podatnik może też odliczyć wydatki na zabezpieczenie (Vorsorgeaufwendungen). Są to przede wszystkim składki na ubezpieczenia jak przykładowo ustawowe lub korporacyjne ubezpieczenia rentowo-emerytalne i niektóre prywatne ubezpieczenia rentowo-emerytalne (Riester, Rürup, Eichel), ubezpieczenia od bezrobocia, od niezdolności wykonywania zawodu, chorobowe, pielęgnacyjne, od wypadków, odpowiedzialności cywilnej (prywatne - też w ramach ubezpieczenia samochodowego), od ryzyka utraty życia oraz niektóre ubezpieczenia na życie.
Nadzwyczajne obciążenia
Każdego może spotkać nieszczęście, które wiąże się z dodatkowymi kosztami. Takie koszty można w niektórych przepadkach odliczyć od podatku jako nadzwyczajne obciążenia (Außergewöhnliche Belastungen) jak np. koszty leczenia włacznie z dojazdami do lekarzy i lekami, koszty pogrzebu bliskiego krewnego, koszty pielęgnacyjne własnych rodziców oraz pomocy domowej dla chorej osoby lub koszty związane z udziałem w spotkaniach z anonimowymi alkoholikami. Sporne jest, czy koszty niektórych procesów sądowych, np. postępowanie rozwodowe, należą do nadzwyczajnych obciążeń. Dalsze nadzwyczajne obciążenia mogą być alimenty (jeżeli nie zostały już uznane jako szczególne wydatki) oraz wykształcenie zawodowe bliskich krewnych i powinowatych.
Prawodawca przewidział dodatkowe ulgi podatkowe dla wykształcenia zawodowego pełnoletnich dzieci w wysokości EUR 924 (Ausbildungsfreibetrag), dla osób niepełnosprawnych w wysokości do EUR 1.420 (Behindertenpauschbetrag), dla rodziny zmarłego w wysokości EUR 370 (Hinterbliebenen-Pauschbetrag) oraz dla osób pielęgnujących osobę bezradną w wysokości EUR 924 (Pflege-Pauschbetrag).
Odliczyć można też koszty rzemieślników i innych usług związanych z gospodarstwem domowym (Haushaltsnahe Beschäftigungsverhältnisse). Na końcu urząd skarbowy uwzględnia ulgi na dzieci w wysokości EUR 7.428 dla każdego dziecka, jeżeli ulgi są korzystniejsze niż świadczenia rodzinne (Kindergeld).
Obliczenie podatku
Po dokonaniu wszystkich odliczeń urząd skarbowy oblicza dochód podlegający opodatkowaniu (zu versteuerndes Einkommen) oraz stawkę podatkową (Steuertarif), która w Niemczech jest progresywna i uwzględnia kwoty wolnej od podatku (Grundfreibetrag) w wysokości EUR 9.000 dla singli lub EUR 18.000 dla małżeństw oraz partnerstw życiowych (w roku podatkowym 2018). W Niemczech istnieją dwie stawki podatkowe, jedna dla singlów (Grundtarif) oraz jedna dla małżeństw oraz partnerstw życiowych (Spittlingtarif). Stawka dla małżeństw i partnerstw życiowych jest korzystniejsza dla podatników. Aby z niej skorzystać, trzeba złożyć odpowiedni wniosek w rozliczeniu. Konieczny jest też podpis obu małżonków lub partnerów życiowych. Dochód z zagranicy, który według danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie podlega opodatkowaniu w Niemczech, jest często – tak w przypadku dochodu z Polski – brany pod uwagę przy obliczeniu stawki podatkowej.
Pomoc przy rozliczeniu
Podatnik może złożyć rozliczenie podatkowe do 31. maja / 31. sierpnia sam lub za pośrednictwem doradcy podatkowego do 31. grudnia następnego roku. Ustawa o doradztwie podatkowym (StBerG) ustala, że doradztwem podatkowym mogą się zajmować adwokaci, radcy podatkowi oraz rewidenci gospodarczy. W przypadku, jeżeli podatnik ma tylko dochód z pracy najemnej, pomoc w przygotowaniu rozliczenia mogą też udzielać stowarzyszenia pomocy przy podatku od wynagrodzenia (Lohnsteuerhilfeverein). Zagraniczne podmioty mogą tylko sporadycznie i tylko po wcześniejszym zarejestrowaniu się w odpowiedniej niemieckiej korporacji udzielać w Niemczech pomocy podatkowej.