Familiengeld
W październiku 2018 odbyły się wybory do bawarskiego parlamentu regionalnego (Landtag) i rząd Bawarii wprowadził dla swoich wyborców oraz innych osób mieszkających w tym landzie nowe świadczenie rodzinne, bawarską wersje 500plus – Familiengeld. Jest to oprócz dopłaty w wysokości EUR 300 rocznie do Baukindergeld następny krok naszego landu, który ma z niego zrobić najatrakcyjniejsze miejsce do życia w Niemczech dla rodzin.
Kto ma prawo do Familiengeld?
Prawo do Familiengeld przysługuje rodzicowi, który
- ma swoje główne mieszkanie (Hauptwohnung) lub pobyt zwyczajowy (gewöhnlicher Aufenthalt) w Bawarii
- mieszka ze swoim dzieckiem w tym samym gospodarstwie domowym (też poza Bawarią)
- wychowuje swoje dziecko.
Familiengeld przysługuje od 13. do 36. miesiąca życia dziecka, a więc w drugim i trzecim roku, i jest wypłacane tylko jednemu rodzicowi.
Prawo do Familiengeld odpada, jeżeli dziecko ma swój pobyt zwyczajowy poza UE, EWR lub krajem, z którym Niemcy zawarli odpowiednią umowę o systemach socjalnych. Prawo do Familiengeld nie posiadają też przez pierwsze trzy miesiące pobytu w Bawarii obcokrajowcy, którzy nie pracują lub nie mają własnej działalności gospodarczej w Bawarii albo nie mają prawo pobytu w Niemczech według § 2 (3) ustawy o swobodnym wyborze miejsca zamieszkania/UE (Freizügigkeitsgesetz/EU). Dla obcokrajowców, którzy nie są uprawnieni do swobodnego wyboru miejsca zamieszkania w Niemczech (freizügigkeitsberechtigt) – a więc przede wszystkim osób spoza UE - Art. 2 (5) BayFamGG przewiduje dalsze ograniczenia.
Prawo do Familiengeld przysługuje też dla przysposobionego dziecka (als Kind angenommenes Kind), dziecka współmałżonka oraz dziecka, wobec którego został złożony wniosek o uznanie ojcowstwa (Vaterschaftsanerkennung / Vaterschaftsfeststellung).
W niektórych sytuacjach też krewni do trzeciego stopnia pokrewieństwa mają prawo do Familiengeld, jeżeli rodzice ze względu na chorobę, inwalidztwo lub śmierć nie mogą się opiekować dziećmi.
Wysokość świadczenia?
Familiengeld wynosi na miesiąc EUR 250 dla pierwszego i drugiego dziecka oraz EUR 300 dla trzeciego i każdego następnego dziecka. Ustawa umożliwia bawarskiemu ministerstwu do spraw rodzinnych, pracy i socjalnych obniżenie świadczeń przez rozporządzenie, jeżeli dziecko mieszka poza Niemcami. Podobne świadczenia z innych landów – jeśli takie powstaną w przyszłości – lub z zagranicy można zaliczyć na Familiengeld. Inne świadczenia rodzinne na poziomie federalnym (Kindergeld, Elterngeld etc.) nie zalicza się na Familiengeld i można otrzymywać równolegle. Obecnie istnieje ale spór pomiędzy Bawarią a rzadem federalnym, czy przy obliczeniu świadczenia bezrobotnego II/Hartz IV (Arbeitslosengeld II) Familiengeld należy uwzględnić. W preambule ustawy jest wprawdzie napisane, że Familiengeld nie powinien zostać zaliczony na świadczenia socjalne o charakterze zapewniającym byt (Es soll auf existenzsichernde Sozialleistungen nicht angerechnet werden – zdanie 4 preambuły BayFamGG), ale rząd federalny i administracja federalna nie są związani ustawą bawarską, nawet jeżeli pan premier Söder by tego bardzo pragnął.
Postępowanie administracyjne?
Wniosek o Familiengeld należy złożyć na oficjalnych formularzach. Kto otrzymuje w Bawarii Elterngeld powinien otrzymać Familiengeld bez konieczności złożenia osobnego wniosku. Wniosek można złożyć tylko trzy miesiące wstecz oraz tylko trzy miesiące przed powstaniem roszczenia do Familiengeld. Familiengeld jest świadczeniem socjalnym i zatem postępowanie administracyjne odbywa się według kodeksu socjalnego (Sozialgesetzbuch). Od decyzji administracyjnej przysługuje prawo do odwołania się w formie Widerspruch. W razie sporów pozwy należy kierować do sądów socjalnych (Sozialgericht).
Kto na żądanie nie przekazuje informacji właściwemu urzędowi, lub przekazuje informacje fałszywe, niepełne lub nie w terminie, popełnia wykroczenie, które może zostać ukarane grzywną do EUR 5.000.
Rodzic może sam zlożyć wniosek o Familiengeld lub złożyć odwołanie od negatywnej decyzji. Przy składaniu wniosku lub odwołania może posłużyć się pomocą adwokata lub innej osoby, która według ustawy o świadczeniu pozasądowych usług prawnych (Gesetz über außergerichtliche Rechtsdienstleitungen – RDG) ma prawo do świadczenia takich usług. Pozew do sądu socjalnego przeciwko negatywnej decyzji odwoławczej (Widerspruchsentscheidung) może złożyć jej adresat lub w jego imieniu adwokat.