Zmiana klasy podatkowej podatku PIT
Dochód z pracy najemnej podlega podatkowi od wynagrodzenia (Lohnsteuer), który pracodawca miesięcznie oblicza i odciąga od zarobku. Podatek od wynagrodzenia nie jest samodzielną formą podatku, ale miesiączną zaliczką na podatek PIT. Po zakończeniu roku fiskalnego podatnik ma możliwość – często też obowiązek – rozliczenia się z fiskusem w ramach którego urząd skarbowy sprawdza, czy zaliczki były wyższe lub niższe niż należny podatek. Podatnik potem odpowiednio otrzymuje zwrot lub wezwanie do dopłaty. Wysokość podatku od wynagrodzenia zależy między innymi od klasy podatkowej pracobiorcy.
Klasy podatkowe
Podatek od wynagrodzenie jest obliczany według szesciu klas podatkowych (Lohnsteuerklassen):
Klasa I, która jest niekorzystna dla podatnika, jest dla kawalerów i niezamężnych kobiet, wdów i wdowców (z wyjątkiem roku śmierci współmałżonka), małżonków żyjących w trwałej separacji lub po rozwodzie oraz dla osób, których współmałżonek nie jest rezydentem podatkowym w Niemczech - aczkolwiek tutaj istnieją wyjątki dla współmałżonków mieszkających np. w innym kracju członkowskim UE.
Przy obliczeniu podatku od wynagrodzenia według klasy I urząd skarbowy uwzględnia kwotę wołną od podatku (Grundfreibetrag), ulgę dla pracobiorców (Arbeitnehmerpauschbetrag), ulgę na szczególne wydatki (Sonderausgabenpauschbetrag), ryczałt na zabezpieczenie (Vorsorgepauschale) oraz ulge na dzieci (Kinderfreibetrag).
Do klasy II należą samotne matki i samotni ojcowie. Pracobiorca, który został przydzielony do klasy I, może złożyć wniosek o przydzielenie mu korzystniejszej klasy II, jeżeli ma prawo do do ulgi dla samotnie wychowującego rodzica (Alleinerziehendenentlastungsbetrag).
Przy obliczeniu podatku od wynagrodzenia według klasy II urząd skarbowy uwzględnia wszystkie ulgi jak w przypdku klasy I oraz ulgę dla samotnie wychowującego rodzica.
Klasa III jest powiązana z klasa V i obje klasy są dla małżonków. Partnerzy życiowi zerejestrowanych związków jednopłciowych są traktowani jak małżonkowie. Jeżeli jeden współmałżonek otrzymuje korzystną klasę III; to drugi musi się zgodzić na niekorzystną klasę V. Ma to wtedy sens, jeżeli współmałżonek z klasą V albo w ogóle nie pracuje najemnie w Niemczech albo jego zarobek jest niższy niż zarobek wspołmałżonka z klasą III. Następstwem wyboru tej kombinacji klas podatkowych jest, że współmałżonkowie będą z reguły mieć obowiązek rozliczenia się z PIT za dany rok fiskalny.
Przy obliczeniu podatku od wynagrodzenia według klasy III urząd skarbowy uwzględnia wszystkie ulgi jak w przypdku klasy I przy czym bierze pod uwagę podwójną kwotę wolną od podatku, a przy obliczeniu podatku według klasy V nie bierzę pod uwagę ani kwoty wolnej od podatku ani ulgi na dzieci.
Jeżeli małżonkowie natomiast zarabiają w Niemczech porównywalnie, to korzystniejsza z reguły będzie klasa podatkowa IV dla obu małżonków. Dalsze obniżenie obciążenia podatkiem od wynagrodzenia przy klasie IV można uzyskać optując za tak zwanym postępowaniem faktorowym (Faktorverfahren), przy którym urząd skarbowy z góry sprawdza, czy ostateczny podatek PIT nie będzie niższy niż podatek od wynagrodzenia i ewentualnie obniży ten ostatni. Wybór postępowania faktorowego też rezultuje obowiązkiem rozliczenia się z PIT za dany rok fiskalny.
Przy obliczeniu podatku od wynagrodzenia według klasy IV urząd skarbowy uwzględnia wszystkie ulgi jak w przypadku klasy I przy czym bierze pod uwagę tylko połowę ulgi na dzieci.
Klasa VI jest dla pracobiorców, którzy już mają inną klasę podatkową a uzyskują jeszcze dodatkowy dochód od drugiego pracodawcy. Jest to najmniej korzystna klasa podatkowa. Jeżeli pracobiorca nie przekaże pracodawcy kompletu swoich danych osobowych do ustalenia klasy podatkowej, to pracodawca ma obowiązek zakwalifikowania go do klasy VI.
Przy obliczeniu podatku od wynagrodzenia według klasy VI urząd skarbowy nie uwzgędnia żadnych ulg z wyjątkiem ryczałtu na zabezpieczenie.
Dalsze konsekwencje wyboru klasy podatkowej
Wybór klasy podatkowej może mieć wpływ na wysokość świadczeń zastępujących wynagrodzenie (Lohnersatzleistungen) jak bezrobotne (Arbeitslosengeld), chorobowe (Krankengeld), zasiłek macierzyński (Mutterschaftsgeld), zasiłek wychowaczy (Elterngeld) etc. jak również na alimenty. Tutaj zmiana klasy podatkowej w ten sposób, że współmałżonek, który nabędzie prawo do takich świadczeń, wejdzie w korzystniejszą klasę podatkową a drugi dostanie mniej korzystną klasę, będzie sensowna.
Zmiana klasy podatkowej
Każdy podatnik jest zobowiązany powiadomić urząd skarbowych o okolicznościach, które mają wpływ na przyznanie mniej korzystnej klasy podatkowej, np. trwała separacja ze współmałżonkiem. Każdy podatnik ma ale też prawo do złożenia wniosku w urzędzie skarbowym, o zmianie klasy podatkowej. Zmianę pomiędzy klasami III/V i IV/IV muszą zrobić obydwoje małżonkowie wspólnie i z reguły tylko raz w roku, chyba że jeden współmałżonek zmarł, stracił pracę lub podjął nową pracę. W takich przypadkach można zmienić klasę podatkową więcej razy w jednym roku fiskalnym.
Pomoc przy zmianie klasy podatkowej
Formularz wniosku o zmianę klasy podatek jest dostępny w internecie i w każdym urzędzie skarbowym. Osoby, które mówią w miarę dobrze po niemiecku, nie będą mieć problemu z jego wypełnieniem. Oczywiście można też posłużyć się adwokatem lub radcą podatkowym jako pełnomocnikiem, który złoży wniosek dla podatników. Ma to wtedy sens, jeżeli podatnik nie włada dobrze językiem niemieckim lub urząd skarbowy nie chce przychylić się do wniosku albo już go odrzucił.